مطالعۀ تطبیقی روش های برآورد بارش مؤثر در زراعت گندم دیم در اقلیم های مختلف ایران

نویسندگان

جابر رحیمی

جواد بذرافشان

علی خلیلی

چکیده

برآورد بارش مؤثر که قسمتی از بارش کل بوده و برای تأمین نیازهای تبخیر ـ ­تعرقی در بخش توسعۀ ریشۀ گیاه در دسترس است، به­دلیل هزینۀ بالای به‎کارگیری ابزار­های دقیق، عمدتاً به‎کمک روش­های تجربی انجام می­شود. هدف از این پژوهش، مقایسۀ چند روش تجربی برآورد بارش مؤثر با روش مبتنی بر بیلان آب ـ خاک و معرفی روش تجربی مناسب در اقلیم‎های مختلف کشور است. برای این امر از داده­های هواشناسی، فنولوژی و خاک و عملکرد گندم دیم مربوط به بیست‎ویک ایستگاه هواشناسی کشاورزی کشور (نمایندۀ اقلیم­های خشک، نیمه‎خشک، نیمه‎مرطوب و مرطوب) استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مدل بیلان آب ـ خاک تدوین‎شده­ با توجه به محدودیت­های داده­های اندازه­گیری، توانایی مناسبی را در تعیین بخشی از تغییراتِ میزان محصول گندم دیم ـ که به‎وسیلۀ تغییرات در میزان بارش مؤثر قابل توجیه است ـ دارد. همچنین هرچه میزان ضریب خشکی دومارتن افزایش ­یابد، درصدی از بارش که در کشت گندم دیم مؤثر است، کاهش خواهد یافت. در مناطق با هویت اقلیمی خشک و نیمه‎خشک، روش تجربی نسبت تبخیر ـ تعرق به بارش و در مناطق با هویت اقلیمی مرطوب و نیمه‎مرطوب، به‎ترتیب روش­های ادارۀ حفاظت خاک ایالات متحده و فائو نسبت به روش­های تجربی دیگر برتری دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تاثیر روش های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد گندم دیم در اقلیم های سرد، معتدل و نیمه‌گرمسیری استان کرمانشاه

به منظور تعیین‏ تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد و برخی صفات گندم و همچنین برخی ویژگی‌های خاک در گندم دیم، شش آزمایش‌ ‏در اقلیم‌های سردسیر، معتدل و نیمه‌گرمسیر استان کرمانشاه در غرب ایران در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه روش خاک‌ورزی، بی‌خاک‌ورزی، خاک‌ورزی کاهشی و خاک‌ورزی متداول بودند.‌ بیشترین عملکرد در روش‌های بی‌خاک‌ورزی (2365 کیلوگرم در ...

متن کامل

مقایسه تطبیقی سه شاخص خشکسالی در اقلیم های مختلف ایران

خشکسالی از جمله پدیده هایی است که در اقلیم های مختلف تکرار شده و اثرات آن صرفا به نواحی خشک و نیمه خشک محدود نمی شود، بلکه می تواند در نواحی مرطوب نیز رخ دهد. در ارزیابی خشکسالی، پایش خصوصیاتی از قبیل شدت، مدت و فراوانی آن ضروری به نظر می رسد. در این بررسی به منظور تحلیل خصوصیات خشکسالی از داده های مجموع بارش ماهانه ایستگاه های تهران، یزد، انزلی، شهرکرد، بندرعباس، زاهدان، مشهد و تبریز طی د...

متن کامل

برآورد بارش مؤثر در رابطه با کشت گندم دیم (مورد: دشت خرم آباد)

خرم آباد منطقه ای در غرب مرکزی ایران است که از نظر اقلیمی‘ بر اساس ضریب دمارتن جزء مناطق نیمه خشک و براساس کلیموگرام آمبروژه‘ نیمه مرطوب سرد محسوب می شود. میانگین مجموع بارش سالیانه این منطقه حدود 508 میلی متر است که 54 درصد آن در زمستان‘ 5/28 درصد آن در پاییز و 3/17 درصد آن در بهار دریافت می شود. در این مقاله‘ باران مؤثر کشاورزی خرم آباد براساس روش SCS برآورد شده است. البته برای برآورد باران...

متن کامل

برآورد احتمالات بارش روزانه با استفاده از مدل زنجیره مارکف در اقلیم های مختلف ایران

برای تجزیه و تحلیل آماری پیشامدهایی که مستقل نبوده و به پیشامدهای قبلی خود وابسته می باشند، از زنجیره مارکف استفاده می شود. در این مطالعه، احتمالات پیشامدهای متوالی روزهای خشک و تر 15 ایستگاه  سینوپتیک کشور با اقالیم مختلف از اقلیم خشک سرد تا مرطوب معتدل با استفاده از روش زنجیره مارکف مورد تحلیل قرار گرفت. برای دستیابی به احتمالات پیشامدهای متوالی روزهای خشک و تر از آمار بارش روزانه ایستگاه های...

متن کامل

بررسی کارآئی روش های تجربی برآورد تبخیر- تعرق مرجع (بر پایه تشتک تبخیر) در اقلیم های مختلف (مطالعه موردی ایران)

در این تحقیق جهت تعیین بهترین روش برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع در بین روش‌های بر پایه تشت تبخیر برای اقلیم‌های مختلف از آمار واطلاعات هواشناسی روزانه طی 15 سال (2013-1999) در153 ایستگاه سینوپتیک سراسرکشور استفاده شد. تبخیر - تعرق مرجع برای کل ایستگاه‌های سینوپتیک کشور، از 12 روش بر پایه تشتک تبخیر محاسبه شد، همچنین ازروش فائو- پنمن- مانتیث ‌به عنوان روش استاندارد برای ارزیابی دیگر روش‌ها استفاد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

دوره 45

شماره 3 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023